я
тлумачэнне слова:
я1, нескланяльнае слова, ніякі род Трыццаць другая, апошняя літара беларускага алфавіта, якая абазначае: а) пасля зычных — галосны гук «а» і мяккасць папярэдняга зычнага, напрыклад: «нясу — ньасу», «вязу — вьазу»; б) пасля галосных, «ў», раздзяляльнага мяккага знака, апострафа і ў пачатку слова — два гукі: «й» і «а», напрыклад, «лінія — лінійа», «здароўя — здароўйа», «кальян — калйан», «сям'я — сямйа», «ягада — йагада». ••• Ад а да я глядзі а1. я2, мяне, мне, мяне, мной (-ою), аба мне; множны лік мы; займеннік асаб. 1 асоба дзеяслова адзіночны лік 1. Ужываецца для абазначэння асобы, якая гаворыць. Я слаўлю свету аднаўленне І змены новыя ў жыцці. Хведаровіч. Мой родны кут, як ты мне мілы!.. Забыць цябе не маю сілы! Колас. 2. у значэнне назоўнік, нескланяльнае слова, ніякі род Ужываецца для абазначэння ўсведамлення чалавекам уласнай сутнасці, самога сябе ў акаляючым свеце, а таксама для абазначэння суб'екта (у філасофіі). Яўген чалавек мяккай натуры. Вельмі ж спакойны. Па ім — што хочаш, абы не зайшло за жывое. Абы не зачапілі яго чалавечага «я». Баранавых. ••• Вось гэта я разумею! — вокліч адабрэння, падтрымкі ў значэнні: вельмі добра, так і трэба, іменна тое, што трэба. Вось я цябе (яго, яе, вас, іх)! — ужываецца як пагроза. Каго я бачу! — ужываецца пры выказванні здзіўлення, радасці ад сустрэчы з кім-н. Не я буду, калі не... — выражэнне рашучага намеру зрабіць што-н. або цвёрдай упэўненасці ў чым-н. Паказаць сваё я глядзі паказаць. Па мне — а) на маю думку, на мой погляд; б) мне ўсё роўна. У мяне — ужываецца як папярэджанне, пагроза і пад. Нейкі атупелы і змардаваны голас гукаў: — Ты ў мяне зараз усё скажаш. Чорны. Што я (ты, ён) там (тут) забыў? — няма чаго мне (табе, яму) там (тут) рабіць! Я думаю! — канешне! дзіва што! Я табе дам — пагражальны вокрык ці заўвага.
Русско-белорусский словарь «Скарнік» | слов в базе: 107141
А Б В Г Д Е Ё Ж З И Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Щ Э Ю Я
Белорусско-русский словарь «Скарнік» | слов в базе: 112462
А Б В Г Д Е Ё Ж З І Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы | слоў у базе: 96698
А Б В Г Д Е Ё Ж З І Й К Л М Н О П Р С Т У Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я
el-skrynka: lit.serge2@gmail.com