круціць

тлумачэнне слова:

  круціць, кручу, круціш, круціць; незакончанае трыванне
    1. каго-што. Прыводзяць у кругавы рух; вярцець. Круціць педалі. ▪ Два калгаснікі завіхаліся каля сячкарні. Адзін падаваў салому ў жолаб пад зубы і нажы, а другі круціў кола спецыяльна прыстасаванаю ручкаю. Колас. Вада круціла вялікае кола, аж дрыжалі сцены. С. Александровіч. // размоўнае слова Паварочваць у розныя бакі. Ганне Сцяпанаўне падабалася, што Алесь збянтэжана круціць у руках шапку, што ў яго вачах замілаванне да яе дачкі і дакор за яе кпіны. Шыцік. Той [вартаўнік] доўга круціў у руках пропуск. Асіпенка.
    2. чым. Паварочваць з боку ў бок. Гэта думка можа з гадзіну свідравала краўцовы мазгі, ён выцягваў шыю, круціў галавой. Чорны. [Вераб'і] палахліва круцілі з боку ў бок сваімі дзюбамі. Лынькоў.
    3. што. Звіваць, скручваць што-н. Грыцко паспешліва круціў з лазы жгуты і перавязваў імі Святлане ногі вышэй калень, а Міхал стаяў, нахіліўшыся над Зінай. Кулакоўскі. Андрэй і Іван граблямі скручвалі радкі вылежалага лёну, рабілі з іх вялізныя пукі, а Алена круціла доўгія перавяслы і звязвала тыя пукі. Чарнышэвіч. // Скручваць з паперы (цыгарку, папяросу). Ганскі закінуў лейцы на ручку плуга і на хаду пачаў круціць цыгарку. Крапіва. Чарнавус цяжка апусціўся на лаўку, выняў з кішэні кніжачку тонкай паперы, фукнуў на яе і, адарваўшы лісток, пачаў круціць папяросу. Кулакоўскі. // Завіваць, перабіраючы пальцамі. Пад ялінай стаяў, Вус круціў у кручок Паляўнічы-фарсун, Лапатун і дзівак. Бядуля.
    4. каго-што. Прыдаваць віхравы рух чаму-н. Завіруха круціла пасмы снегу, хапалася закрыць сумную пустату халоднай беллю. Мележ. // без дапаўнення Узнімаць снег, пыл і пад.; месці (пра завіруху і пад.). Круціла і замятала дарогу мяцеліца. Васілевіч. Завіруха круціць. Маразы Грукаюць, аж дуб стары гудзе. Бялевіч.
    5. размоўнае слова Ухіляцца ад прамога адказу; хітрыць, шальмаваць. — Нешта ты круціш, хаваешся ад нас. Кожны вечар у скверы тырчыш. Навуменка. // Спрытна выходзіць з якога-н. становішча. — Круціць, нягоднік. Хоча вывернуцца. Новікаў. Гаспадар — кулак багаты, — Як заўсёды, стаў круціць, Толькі б меней заплаціць. А. Александровіч. // Жульнічаць. — А мы нічога, Мацвей Сцяпанавіч, мы толькі правучылі тут трохі аднаго, каб не круціў болей у картах. Лынькоў.
    6. з кім. размоўнае слова Быць у любоўных адносінах, сувязях з кім-н. — Трымаешся за спадніцу Герасімовічышкі... Твая Варка даўно круціць з Данілам, а ты мне вочы колеш, — і Рыгорка ўедліва разрагатаўся. Дуброўскі.
    7. каго. размоўнае слова Караючы, цягаць за вушы, валасы. — Ты што ж гэта, злодзей ты, зневажаеш старэйшых? — ціха, з прыціскам і крыху нараспеў прыгаварвае Німохаў бацька і круціць сына за вуха. Колас.
    8. пераноснае значэнне размоўнае слова Па-свойму распараджацца, камандаваць кім-н. — Пэўна, заслужаны, калі так крута круціць. Быкаў.
    9. што. Рабіць свердлам дзіркі ў чым-н. Круціць дзіркі.
    10. пераноснае значэнне; звычайна безасабовая форма Балюча пранізваць што-н., прычыняць рэзкі боль. — Круціць усяго, ўзнімае з ложка, кідае ў бяздонне... Падварочвае пад грудзі. Хапаюць колькі, не дыхнуць. Пташнікаў.
    •••
    Круціць галаву каму — а) заблытваць, збіваць з толку. — Ой, сынок, не круці ты мне галаву. Васілевіч; б) прывабліваць, улюбляць у сябе. [Люба] завіхаецца ля кожнага хлопца. І не тое, што каб сур'ёзна, а так, абы галаву каму круціць. Лынькоў.
    Круціць галаву над чым — старацца зразумець, вырашыць што-н.
    Круціць мазгамі (галавою) — тое, што і варушыць мазгамі (галавою) (глядзі варушыць).
    Круціць носам — адмаўляцца, упірацца, выказваць незадавальненне.
    Круціць раман з кім — знаходзіцца ў любоўных адносінах; фліртаваць.
    Круціць рукі каму — сілай загінаць рукі за спіну і звязваць іх.
    Круціць хвастом — а) хітрыць, крывадушнічаць; б) легкадумна паводзіць сябе, гуляць з многімі (пра жанчыну).
    Як ні круці — нягледзячы ні на што, у любым выпадку, пры любых абставінах.

Усталюйце новую праграму Скарніка!